Definitie nieuw landgoed

Korte defintie
Een nieuw landgoed is een openbaar toegankelijk boscomplex, al dan niet met overige gronden, met daarin een woongebouw ‘van allure’ met maximaal twee a drie wooneenheden en een minimale omvang van de bebossing van minimaal 5 hectares. Bovendien vormt het woonhuis een architectonische eenheid met het omringende groen. Let op elke provincie heeft haar eigen eisen omtrent een nieuw landgoed. Zo ook voor het aantal hectares dat minimaal nodig is. Dat is soms ook meer dan 5 hectare. Meer informatie hierover is te vinden bij de link 'Provincie info'.

Nota Regels voor Ruimte
In de nota Regels voor Ruimte is het doel van een landgoederenbeleid als volgt vermeld: Het realiseren van ‘groene doelen’, waarin een klein beetje rood acceptabel is’. Hierdoor ontstaat een winwin situatie voor zowel de natuur als voor de bevolking, omdat 90% van een nieuw landgoed voor het publiek opengesteld moet zijn.

Landgoed financiering
De financiering van de natuurontwikkeling gebeurt door particulieren. Deze kunnen uiteraard wel weer investeerders en subisidies gebruiken voor het ontwikkelen van de plannen. Nieuwe Landgoederen zijn een middel om de gestelde natuurontwikkelingsdoelen en de recreatieve doelstellingen te kunnen realiseren die vastliggen binnen de beleidsplannen van de provincie.

Het rijksbeleid ten aanzien van nieuwe landgoederen
Om dit kort uiteen te zetten is het eerst handig om een stapje terug te doen in de geschiedenis. Het rijk heeft in het structuurschema de groene ruimte I (1995) voorgesteld om nieuwe landgoederen te stichten en provincies verzocht hieraan mee te werken. Het structuurschema gebruikte het rijk om aan te geven dat het met nieuwe landgoederen vooral nieuw bos wil realiseren. Het rijk verstaat dan ook onder een landgoed ook wel ‘een openbaar toegankelijk boscomplex’ (al dan niet met overige gronden) met daarin een woongebouw van allure met maximaal 2 á 3 wooneenheden. Naar de mening van het rijk is de minimale omvang van het boscomplex 5 hectare.

Het rijk wenste echter niet overal nieuwe landgoederen op te richten. Uitgezonderd zijn belangrijke weidevogel- en ganzengebieden en een aantal kwetsbare open landschappen zoals opgenomen in het Structuurschema Groene Ruimte I. De nadere invulling van het rijksbeleid werd als een taak van de provincies gezien.  Deze beleidslijn is destijds vastgelegd in de Vinex Actualisatie en vervolgens bevestigd in het Structuurschema Groene Ruimte II (2002). Hierin is echter aangegeven dat een nieuw landgoed naast bos ook uit natuur en parkachtig gebied kan bestaan.

Nota Ruimte
In de Nota Ruimte, die onder andere gebaseerd is op het structuurschema Groene Ruimte II, is deze beleidslijn bevestigd. Zo staat in de Nota Ruimte dat met behulp van onder andere nieuwe landgoederen financiële middelen kunnen worden gegenereerd voor de aanleg van recreatie- en/of natuurgebieden.

In de Nota Ruimte vraagt het rijk de provincies een planologisch kader op te stellen voor het thema bebouwing in het buitengebied. Een dergelijk provinciaal kader legt vast welke randvoorwaarden de provincies hanteren voor mogelijkheden voor hergebruik van bestaande vrijkomende bebouwing, de mogelijkheden voor ‘ruimte voor ruimte’ en de mogelijkheden voor nieuwbouw gekoppeld aan een substantiële kwaliteitsverbetering van natuur, water, landschap en/of recreatie, waaronder de ontwikkeling van Nieuwe Landgoederen. In dit kader dient volgens de Nota Ruimte nadrukkelijk aandacht te worden besteed aan een adequate borging van zowel de ontwerpkwaliteit als de financiële koppeling tussen de realisatie van rood en groen (en/of blauw).
(bron o.a Nota Nieuwe Landgoederen Hoeksche Waard)