Terug naar het overzicht van landgoed verhalen
 
Tips voor het stichten van een landgoed

"Zorg voor een woongebouw van allure, denk niet rood maar groen" 
Marcel Strijland en Igno Duivestijn

Een eigen landgoed… Lekker bezig zijn in de buitenlucht, paddenpoelen graven, misschien wat biologische landbouw, paardrijden door de bossen en natuurlijk een mooi landhuis. Het idee spreekt elke liefhebber van het goede buitenleven aan. En diezelfde liefhebber zal er ook achter komen dat zo’n landgoed meer omvat dan alleen het romantische beeld van lekker buiten bezig zijn of met een glas wijn voor het haardvuur zitten. De regelgeving rond het fenomeen is zo complex, dat een leek er zonder de hulp van specialisten in verstrikt raakt. Marcel Strijland van landgoedontwikkelingsbureau Waelenburgh en Igno Duijvestijn van ID Monumenten en Landgoederen Advies BV geven voor Vivenda de beste tips voor het realiseren van de ultieme droom: een eigen landgoed.



DE BASIS: VOLDOENDE VERMOGEN
Er valt niet aan te ontkomen. Wie een landgoed wil stichten, dient een flink geldbedrag achter de hand te hebben. Met een paar ton kom je er niet. Minimaal twee miljoen euro is nodig als het gaat om een landgoed van zo’n 10 hectare. Het geld is bestemd voor de aankoop van (agrarische) gronden, het laten maken van plannen, de aanleg van nieuwe natuur, de bouw van een landhuis etc. En het risico is altijd aanwezig dat de plannen uiteindelijk geen goedkeuring krijgen van de gemeente.

DE ZOEKTOCHT: VIND DE JUISTE LOCATIE
Het aankopen van ‘zomaar’ een terrein als potentieel landgoed is geen optie. Daarvoor kleven er te veel eisen en voorwaarden aan nieuwe landgoederen. Met name agrarische gronden die grenzen aan de groene gebieden van de Ecologische Hoofdstructuur, zijn interessant. Ook agrarische gronden die minder geschikt zijn voor landbouw door bijvoorbeeld een verhoging van de grondwaterstand, komen in aanmerking.

DE MENTALITEIT: DENK GROEN!
De overheid is bij (nieuwe) landgoederen niet zozeer geïnteresseerd in de bouw van een mooie woning in het buitengebied. Het gaat er de overheid om dat particulieren meebetalen aan de ontwikkeling van nieuwe natuur. Dat er op het terrein ook nog een woning wordt gebouwd, is een neveneffect. Denk daarom groen (natuur) in plaats van rood (de woning) bij het opstellen van de plannen. Uiteindelijk zul je de gemeente en de provincie moeten overtuigen van de toegevoegde waarde die het landgoed heeft op het gebied van natuurontwikkeling. Daarnaast: gemeentes zitten niet te wachten op ‘postzegellandgoedjes’ van een minimale omvang of creatieve constructies waarbij de inzet niet zozeer nieuwe natuur is, maar de bouw van zoveel mogelijk woningen.

HET PLAN: PUUR MAATWERK
In Nederland is een nieuw landgoed minimaal vijf hectare groot en is 90% ervan opengesteld voor publiek. Maar dat is maar het begin van het verhaal over de eisen die aan een landgoed worden gesteld. Elke provincie bepaalt afzonderlijk de minimumeisen waaraan een nieuw landgoed moet voldoen. In Friesland heeft een nieuw landgoed een minimumoppervlak van tien hectare, waarop één woongebouw ‘van allure’ kan worden neergezet, terwijl je in Limburg weer één nieuw gebouw op een landgoed kunt realiseren tegen 10 hectare nieuw groen. Vaak stellen de gemeentes ook nog eens aanvullende eisen aan nieuwe landgoederen. De voorwaarden verschillen dus van gemeente tot gemeente en dat maakt van elk plan voor een nieuw landgoed puur maatwerk. Tevens spelen streekplannen, natuurbeleidsplannen en structuurplannen ook een rol bij de inrichtingseisen voor een nieuw landgoed.

HET PROCES: NEEM DE TIJD
De bureaucratische molens draaien langzaam. Neem dus de tijd voor het realiseren van een nieuw landgoed. Het kost minimaal twee tot drie jaar om goedkeuring voor een plan te krijgen, maar vaker is een particulier vier tot zes jaar bezig om alle seinen op groen te krijgen... De gemeente en vervolgens de provincie toetsen de plannen, waarbij de gemeente uiteindelijk het laatste woord heeft (het moet natuurlijk wel aan de provinciale eisen voldoen). Bij de gemeente heb je te maken met verschillende loketten (bebouwing, natuur, wegen etc.) die elk hun eigen bemoeienis hebben met het stichten van een nieuw landgoed.

NSW: DENK AAN DE FISCALE REDDER IN NOOD
Meestal is aan een nieuw landgoed de voorwaarde gekoppeld dat het ‘onder NSW wordt gerangschikt’. De Natuurschoonwet (NSW) van 1928 speelt een sleutelrol bij het voortbestaan van landgoederen in Nederland. Deze is ontwikkeld om de versnippering van landgoederen tegen te gaan en biedt de eigenaar belangrijke fiscale voordelen, mits die bereid is om zijn terrein (deels) open te stellen. Bij een opengesteld NSW-landgoed hoeven geen successie- en schenkings rechten te worden betaald, wat natuurlijk miljoenen euro’s kan schelen. Ook vervalt de overdrachtbelasting (6%) bij de aankoop/verkoop van het landgoed, evenals de vermogensrendementsheffing op het onbebouwde deel van het landgoed. De overheid telt dan alleen de WOZ-waarde van de opstallen mee. Ga bij een NSWconstructie wel goed na hoe de ‘fiscale hazen precies rennen’. Als een landgoed binnen een periode van 25 jaar de NSW-status verliest, kan het zijn dat de genoten fiscale voordelen op het gebied van successieen schenkingsrechten worden teruggevorderd, plus rente. Een NSW-landgoed kan verder worden ondergebracht in een BV met aandeelhouders. Voordeel hiervan is dat het landgoed niet versnippert vanwege vererving. Als deze BV ‘fiscaal transparant’ is, profiteert deze van de fiscale voordelen die bij een NSW-landgoed horen (geen overdrachtsbelasting, lagere vermogensrendementsheffing, lagere aanslag schenkings- en successierechten) en vervalt de vennootschapsbelasting. Bij een fiscaal transparante BV worden de bezittingen en schulden van de vennootschap als die van de aandeelhouders beschouwd.

EEN NIEUW BEGIN
De complexe regelgeving rond nieuwe landgoederen is een lastige hindernis, maar geen onoverkomelijke barrière. Tientallen particulieren hebben deze in de afgelopen jaren met succes weten te nemen om hun droom te realiseren. Her en der in de buitengebieden is nieuwe natuur gerealiseerd en zijn er prachtige landhuizen ‘van allure’ verrezen. Of om het simpel te stellen: een nieuw landgoed kost tijd en geld, maar dan heb je ook wat.

 
Door: Vivenda Magazine
Foto’s: Vivenda Magazine
Onderwerp: Oude & nieuwe glorie, landgoederen special
Jaar: december 2009
Bron: Vivenda Magazine, magazine nabestellen kan via:  www.vivenda.nu

Landgoed verhalen op Landgoederen Net
 Heeft u vragen over een bepaald landgoed verhaal, of als u zelf een artikel schrijft over landgoederen, of een bepaald landgoed artikel wil toevoegen aan de website, stuur dan een bericht naar Landgoederen Net.